Barbaachisummaa Miidiyaa Oromoo

Jilcha Hamid


Seenaa ummata Oromoo keeysatti ummanni keenya yeroo heddu fincilanii turan. Wareegama heddu kafalaa turan, ammallee kafalaa jiran. Haa tahu ammoo miidiyaan waa'ee isaanii dubbatu hin jiru. Ummanni tokko, dantaa ifii eeggachuudhaaf sagaleen isaanii dhagayamuu qaba. Oduu biyya isaanii, haala ummanni isaanii keeysa jiru hordofuu dandayuun ifi qaama bilisaatiin odeeyfannoo waliif dabarsuun barbaachisaa dha. Fakkeenyaaf fincila bara sadeen dabran biyyoota Arabaa keeysatti gaggeeyfamaa ture yoo laalle, miidiyaan qooda ol aanaa qaba. Kan finciltoota Tuunis hamilee jabeeysee fincila isaanii Liibyaa fi Masrii geeyse humna miidiyaati. Kan fincila Liibyaa fi Masrii, Yemen ifi Suuriyaa geeyse humna miidiyaati. Kan finciltoota Arabaa hamilee fi abdii kanneef, addunyaa guutuun oduu isaanii akka miidiyaan hordofaa jiran waan beekaniifi. Mootummaa abbaa irree kan ummata isaanii dhiiga dhangalaasuu irraa hin qusanne, wanni qaanyeeyse, sablisee, hoongeeysee, sadarkaa addunyaa irratti yakka isaanii saaxileeyse humna miidiyaati. Kan ummanni keenya baroota hedduuf dhabe ammoo miidiyaa ifiiti.

Umanni keenya yoo fincilees, qaamni oduu isaanii dabarsu hin jiru. Hanga ammaa ummanni keenya kan itti fayyadamaa jiru qaamoota biraati, fakkeenyaaf VOA (sagantaa Afaan Oromoo kan guyyatti sa'aa 1 qofaaf dabru). Gaazixeesitoonni Oromoo dandeeytii isaanii ummata isaaniitiif hujii irra oolchuudhaaf miidiyaa walaba dhaabuun barbaachisa dha. Ummanni Oromoo oduu biyya isaanii, kan afaan isaaniitiin dabru, kan dantaa isaanii eegu hordofuu dandayuun barbaachisaa dha. Kana caalaa ammoo ummanni keenya kan biyya keeysaa fi biyya baqaa keeysatti miidhaa fi roorroon adda addaa irratti gaggeeyfamaa jiru, ammaas ummanni keenya kan baroota hedduuf mirga isaanii kabachiisuuf falmaa jiran sagalee isaanii sadarkaa addunyaa irratti dhageeysisuun itti gaafatama hawaasa Oromooti. Karoorri guddaan sossoohinsi Oromo First irratti xiyyeefattu miidiyaa Oromoo gad dhaabuu waan taheef, karoora kana cinaa dhaabbachuun nurra jira.

Comments

Popular posts from this blog

An Afternoon with Nadhi Gamada and Abba Yusuf, Mogadishu (1985)

Reshape the Culture: Oromummaa & Ideology

The Revisionary Emir of Harar: Muhammad Ali Mayu (1856-1875)